Hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán chi tiết từ A – Z

Nắm vững cách đầu tư chứng khoán là một yếu tố then chốt có thể quyết định đến sự thành công của bạn trong tương lai. Thị trường chứng khoán khá phức tạp nhưng lại mang đến cơ hội đầu tư hấp dẫn cho nhiều người.

Hiểu biết cơ bản về thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán là một lĩnh vực đầu tư đa dạng và phức tạp, đòi hỏi nhà đầu tư cần có sự hiểu biết vững chắc về cách thức hoạt động cũng như các loại hình chứng khoán khác nhau. Dưới đây là các kiến thức cơ bản về thị trường chứng khoán cùng những khái niệm phổ biến mà bạn nên biết trước khi bước chân vào thị trường này.

Thị trường chứng khoán là một lĩnh vực đầu tư đa dạng và phức tạp
Thị trường chứng khoán là một lĩnh vực đầu tư đa dạng và phức tạp

Hiện có 3 loại chứng khoán phổ biến nhất cần nắm rõ là cổ phiếu, trái phiếu và quỹ đầu tư:

  • Cổ phiếu: Đây là loại chứng khoán phổ biến nhất, đại diện cho một phần sở hữu trong một công ty. Nhà đầu tư mua cổ phiếu sẽ có quyền lợi nhận được cổ tức nếu công ty có lợi nhuận. Đồng thời họ cũng có quyền tham gia vào quá trình quản lý công ty như việc bỏ phiếu trong các cuộc họp cổ đông lớn.
  • Trái phiếu: Là loại chứng khoán nợ, khi mua trái phiếu, bạn thực chất là cho công ty hoặc chính phủ vay tiền. Đổi lại, bạn sẽ nhận được lãi suất cố định trong thời gian nhất định cho đến khi trái phiếu đáo hạn.
  • Quỹ đầu tư: Bao gồm quỹ tương hỗ và quỹ đầu tư chỉ số, cho phép nhà đầu tư phân bổ tiền của mình vào một danh mục đầu tư đa dạng mà không cần phải mua từng chứng khoán riêng lẻ.
Cần tìm hiểu thông tin về các loại chứng khoán phổ biến
Cần tìm hiểu thông tin về các loại chứng khoán phổ biến

Thị trường chứng khoán hoạt động thông qua các sàn giao dịch như New York Stock Exchange (NYSE) hoặc NASDAQ, nơi cổ phiếu và các chứng khoán khác được mua và bán.

Nhà đầu tư có thể mua hoặc bán chứng khoán thông qua một môi giới chứng khoán, hiện nay phần lớn giao dịch được thực hiện trực tuyến thông qua các nền tảng giao dịch điện tử.

Bạn cũng cần hiểu rõ về các chỉ số chứng khoán như thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS), tỷ lệ giá trên thu nhập (P/E), tỷ số lợi nhuận ròng trên tài sản (ROA), tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE).

Hướng dẫn cách lập kế hoạch đầu tư chứng khoán

Thị trường chứng khoán là một “mảnh đất màu mỡ” cho những ai đủ khả năng để phát triển vượt bậc tài chính. Nhưng thị trường này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu như không có kế hoạch đầu tư cụ thể ngay từ ban đầu. Đầu tư chứng khoán không chỉ là việc mua bán cổ phiếu ngẫu nhiên mà cần có một kế hoạch chi tiết và chiến lược rõ ràng.

Xác định mục tiêu đầu tư

Trước tiên, bạn cần xác định mục tiêu đầu tư của mình là gì. Mục tiêu ngắn hạn có thể là kiếm lời nhanh chóng trong vài tháng hoặc vài năm, trong khi mục tiêu dài hạn có thể là tích lũy tài sản cho hưu trí hoặc tiết kiệm cho tương lai.

Xác định mục tiêu đầu tư chứng khoán ngay từ đầu
Xác định mục tiêu đầu tư chứng khoán ngay từ đầu

Bạn cũng cần phân biệt rõ ràng giữa đầu tư và đầu cơ. Đầu tư là tiếp cận dài hạn, tập trung vào sự ổn định và tăng trưởng bền vững, trong khi đầu cơ thường liên quan đến việc mua bán nhanh nhằm kiếm lợi nhuận từ biến động giá ngắn hạn.

Lựa chọn chiến lược đầu tư

Ít người biết rằng có tới 3 chiến lược đầu tư trong thị trường chứng khoán. Những chiến lược này đã được đúc kết từ những người có kinh nghiệm lâu năm như sau:

  • Đầu tư giá trị: Phương pháp này liên quan đến việc tìm kiếm các cổ phiếu đang được định giá thấp so với giá trị thực của chúng. Nhà đầu tư giá trị sẽ tìm mua các công ty có nền tảng tài chính vững vàng và tiềm năng tăng trưởng lâu dài.
  • Đầu tư tăng trưởng: Chủ yếu tập trung vào các công ty có tiềm năng tăng trưởng cao trong tương lai, kể cả khi giá hiện tại có thể đắt hơn các công ty khác. Mục tiêu là thu lợi nhuận từ sự tăng giá của cổ phiếu khi công ty phát triển.
  • Đầu tư thu nhập: Đây là phương pháp thích hợp cho những nhà đầu tư mong muốn dòng tiền đều đặn, thường xuyên từ cổ tức. Chiến lược này thường liên quan đến việc đầu tư vào các công ty lớn, ổn định với lịch sử trả cổ tức đáng tin cậy.
Lựa chọn chiến lược đầu tư mạnh để thành công
Lựa chọn chiến lược đầu tư mạnh để thành công

Sau khi đã xác định mục tiêu đầu tư, bạn sẽ dễ dàng lựa chọn chiến lược cụ thể phù hợp với nhu cầu bản thân.

Xây dựng các danh mục đầu tư đa dạng

Đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp giảm thiểu rủi ro. Bằng cách phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản và ngành nghề khác nhau, bạn có thể giảm bớt tác động tiêu cực khi một phân khúc thị trường suy giảm, vì những phân khúc khác có thể vẫn đạt hiệu suất tốt.

Xây dựng các danh mục đầu tư đa dạng phòng ngừa rủi ro
Xây dựng các danh mục đầu tư đa dạng phòng ngừa rủi ro

Ban đầu, hãy xác định các lĩnh vực và ngành nghề khác nhau mà bạn quan tâm. Sau đó, phân bổ vốn đầu tư vào nhiều loại chứng khoán khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu và quỹ đầu tư. Cân nhắc đầu tư vào các thị trường mới nổi hoặc toàn cầu để mở rộng cơ hội và giảm rủi ro tập trung.

Cách phân tích và chọn lọc cổ phiếu tiềm năng

Khi bước vào thị trường chứng khoán, việc phân tích và chọn lọc cổ phiếu là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà mọi nhà đầu tư cần trang bị. Có hai phương pháp phân tích chính: phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật. Mỗi phương pháp cung cấp một góc nhìn khác nhau và cần thiết để đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

Phân tích cổ phiếu cơ bản

Để phân tích cổ phiếu một các cơ bản nhất, bạn cần đánh giá về tài chính của doanh nghiệp. Bao gồm việc xem xét các báo cáo tài chính như bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập và báo cáo dòng tiền.

Phân tích cổ phiếu cơ bản bằng cách tham khảo báo cáo tài chính
Phân tích cổ phiếu cơ bản bằng cách tham khảo báo cáo tài chính

Việc phân tích các khoản thu nhập và chi phí cũng như lợi nhuận ròng nhằm mục đích đánh giá khả năng sinh lời của công ty. Đặc biệt lưu ý các yếu tố như doanh thu tăng trưởng hàng năm, thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) và tỷ lệ giá trên thu nhập (P/E).

Phân tích cổ phiếu bằng kỹ thuật

Học cách sử dụng biểu đồ để theo dõi xu hướng giá và khối lượng giao dịch. Các loại biểu đồ phổ biến bao gồm biểu đồ đường, biểu đồ thanh và biểu đồ nến. Từ đó nhận định xu hướng tăng hoặc giảm hoặc cân bằng của giá cổ phiếu tại công ty đó.

Phân tích cổ phiếu chuyên sâu hơn bằng kỹ thuật
Phân tích cổ phiếu chuyên sâu hơn bằng kỹ thuật

Ngoài ra có thể sử dụng các chỉ báo giao dịch khác như MACD, RSI để dự đoán xu hướng giá cổ phiếu/trái phiếu và tìm điểm mua/bán tối ưu nhất.

Hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán chi tiết các bước cho người mới

Đầu tư chứng khoán là một lĩnh vực đầy hấp dẫn nhưng cũng không kém phần thách thức, đặc biệt là đối với những người mới bắt đầu. Sau khi đã nắm vững các kiến thức cơ bản về thị trường chứng khoán, bạn hoàn toàn có thể đầu tư chứng khoán với các bước như sau:

Tìm hiểu nơi mua chứng khoán

Bước đầu tiên khá quan trọng là cần tìm hiểu về địa chỉ mua chứng khoán. Hiện nay có 3 hình thức mua phổ biến như:

  • Mua trực tiếp tại công ty phát hành cổ phiếu hoặc công ty quản lý quỹ: Phương thức này có thể giúp giảm bớt một số chi phí giao dịch nhưng thường không tiện lợi và có ít lựa chọn hơn.
  • Mua thông qua công ty môi giới trực tuyến: Các công ty như SSI, Mitrade, VPS cung cấp các nền tảng giao dịch trực tuyến, cho phép bạn tiếp cận nhiều loại sản phẩm đầu tư từ nhiều công ty khác nhau. Đây là hình thức phổ biến nhất vì sự tiện lợi và đa dạng sản phẩm.
  • Mua thông qua người môi giới chứng khoán: Người môi giới có thể cung cấp dịch vụ và tư vấn chuyên môn, tuy nhiên bạn có thể phải trả thêm phí dịch vụ.
Tìm hiểu nơi mua chứng khoán uy tín để bắt đầu
Tìm hiểu nơi mua chứng khoán uy tín để bắt đầu

Tạo tài khoản giao dịch chứng khoán

Sau khi đã chọn được địa chỉ mua chứng khoán, bước tiếp theo là tạo tài khoản để giao dịch. Tài khoản giao dịch chứng khoán thường khác nhau ở mỗi địa chỉ hay người môi giới. Bạn chỉ cần chuẩn bị các giấy tờ cá nhân và làm theo hướng dẫn.

Tạo tài khoản chơi chứng khoán trên di động
Tạo tài khoản chơi chứng khoán trên di động

Các giấy tờ bao gồm: căn cước công dân hoặc hộ chiếu, tài khoản ngân hàng đã được liên kết, email cá nhân để đăng ký.

Các thông tin cá nhân này cần được bảo mật, chỉ cung cấp cho người có thẩm quyền.

Chọn sản phẩm chứng khoán

Khi đã có một tài khoản giao dịch và đã sẵn sàng bước vào thị trường chứng khoán, việc tiếp theo cần làm là chọn sản phẩm chứng khoán để đầu tư.

Đầu tiên bạn cần biết cách đọc hiểu bảng giá chứng khoán. Bảng giá chứng khoán ban đầu có thể gây choáng ngợp cho người mới bắt đầu do sự phức tạp của nó. Mỗi màu sắc trên bảng giá đại diện cho thông tin khác nhau:

  • Màu vàng: Đây là giá tham chiếu, tức là giá đóng cửa của ngày giao dịch trước đó.
  • Màu xanh lam: Thể hiện giá cổ phiếu đang cao hơn so với giá tham chiếu.
  • Màu tím đặc biệt chỉ ra giá trần, tức là mức giá cao nhất mà cổ phiếu có thể đạt được trong ngày.
  • Màu đỏ: Thể hiện giá cổ phiếu đang thấp hơn so với giá tham chiếu.
  • Màu xanh lá cây đại diện cho giá sàn, tức là mức giá thấp nhất mà cổ phiếu có thể giao dịch trong ngày.
Chọn sản phẩm chứng khoán phù hợp với nhu cầu
Chọn sản phẩm chứng khoán phù hợp với nhu cầu

Sau đó bạn có thể lựa chọn giữa cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư và các sản phẩm phái sinh khác. Mỗi loại có mức độ rủi ro và tiềm năng sinh lời khác nhau. Nếu bạn là người thận trọng, có thể bắt đầu với trái phiếu hoặc quỹ đầu tư sẽ an toàn hơn là cổ phiếu.

Quyết định mua số lượng chứng khoán phù hợp

Tiếp theo bạn cần xác định số lượng cổ phiếu hoặc trái phiếu muốn mua. Quyết định này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như ngân sách đầu tư, chiến lược đầu tư và mục tiêu đầu tư dài hạn.

Quyết định mua/bán theo nhu cầu hoặc thị trường
Quyết định mua/bán theo nhu cầu hoặc thị trường

Trước tiên, cần xác định số tiền bạn sẵn sàng có thể dùng để đầu tư mà không ảnh hưởng đến các nhu cầu tài chính khác. Đây là bước quan trọng để đảm bảo rằng bạn không đặt mình vào tình thế tài chính khó khăn.

Tại Việt Nam, cổ phiếu được mua theo lô. Mỗi lô tại sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) là 100 cổ phiếu và tại sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) là 10 cổ phiếu. Giá của một lô phụ thuộc vào giá trị hiện tại của cổ phiếu trên thị trường.

Đặt lệnh chứng khoán

Bước cuối cùng là đặt lệnh chứng khoán. Đặt lệnh mua là một bước quan trọng và cần được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo bạn mua được cổ phiếu với giá tốt và đúng thời điểm nhất.

Có 2 loại lệnh chính trong đặt mua chứng khoán là: Limit orders (lệnh giới hạn) và Market orders (lệnh theo thị trường).

  • Lệnh giới hạn cho phép đặt một mức giá cụ thể mà bạn muốn mua hoặc bán cổ phiếu. Lệnh này chỉ được thực hiện khi giá cổ phiếu đạt hoặc tốt hơn mức giá bạn đã đặt. Lệnh này ưu điểm là bạn có thể kiểm soát được mức giá mua vào, không phải trả giá cao hơn mức bình thường.
  • Lệnh theo thị trường là lệnh mua hoặc bán ngay lập tức với mức giá hiện tại tốt nhất trên thị trường. Lệnh này có ưu điểm là được thực hiện ngay lập tức, đảm bảo rằng bạn sẽ mua hoặc bán được số cổ phiếu mong muốn.
Đặt lệnh chứng khoán đơn giản ngay trên điện thoại
Đặt lệnh chứng khoán đơn giản ngay trên điện thoại

Đặt lệnh mua chứng khoán là một quy trình quan trọng và cần được thực hiện một cách cẩn trọng và thông minh. Hiểu rõ các loại lệnh và cách thức giao dịch sẽ giúp bạn tối ưu hóa việc đầu tư của mình và tận dụng tốt nhất các cơ hội trên thị trường chứng khoán.

Lưu ý quan trọng cho người mới đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán có thể là một cách tuyệt vời để xây dựng tài sản, nhưng đối với người mới bắt đầu, có một số lưu ý quan trọng cần được nắm vững để tránh rủi ro và tối đa hóa tiềm năng của khoản đầu tư.

  • Giá cổ phiếu có thể biến động mạnh ngay cả trong một ngày giao dịch. Hiểu rõ được biến động giá cả sẽ giúp bạn chuẩn bị tâm lý tốt hơn cho các biến động giá và tránh bán tháo trong cơn hoảng loạn.
  • Đầu tư chứng khoán có thể dẫn đến mất một phần hoặc toàn bộ số tiền đầu tư. Bạn cần đánh giá khả năng chịu đựng rủi ro của mình trước khi đầu tư.
  • Tránh đặt tất cả vốn vào một hoặc một vài cổ phiếu. Đa dạng hóa danh mục đầu tư bằng cách phân bổ vốn vào nhiều loại chứng khoán khác nhau sẽ giúp giảm thiểu rủi ro.
  • Đừng mua cổ phiếu chỉ dựa trên lời khuyên hay tin đồn. Thực hiện nghiên cứu độc lập về tình hình tài chính, lịch sử hoạt động và tiềm năng tăng trưởng của công ty mà bạn dự định đầu tư.
  • Thường xuyên theo dõi và đánh giá lại danh mục đầu tư để đảm bảo nó phù hợp với mục tiêu tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn. Điều chỉnh danh mục khi cần thiết để phản ánh các thay đổi trong chiến lược đầu tư hoặc tình hình tài chính cá nhân.
  • Sử dụng đòn bẩy tài chính để đầu tư có thể làm tăng tiềm năng sinh lời nhưng cũng tăng rủi ro. Tránh sử dụng quá nhiều vay mượn trong đầu tư nếu bạn không chắc chắn về những gì mình đang làm.
  • Đầu tư thời gian và nguồn lực vào việc học hỏi về thị trường chứng khoán, các công cụ phân tích và các chiến lược đầu tư. Sự hiểu biết sâu sắc hơn sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh hơn.
  • Đầu tư chứng khoán có thể là một cảm xúc lên xuống như “tàu lượn siêu tốc”. Giữ vững lập trường và không để cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định đầu tư là rất quan trọng.
Cần tìm hiểu kỹ thông tin trước khi đầu tư chứng khoán
Cần tìm hiểu kỹ thông tin trước khi đầu tư chứng khoán

Tạm kết

Cách đầu tư chứng khoán có rất nhiều khía cạnh để học hỏi từ các khái niệm cơ bản, cách lập kế hoạch đầu tư đến phân tích và chọn lọc cổ phiếu. Để bước chân vào thị trường đầy tiềm năng này, bạn cần học hỏi từ những khái niệm cơ bản nhất mới có thể mang lại thành tựu lâu dài.